Επιμέλεια: Σουσσάνα Τσολακίδου Γιαννάκη
Με αφορμή την τραγική επίθεση σε τρανς- σεξεργάτρια στην Θεσσαλονίκη θέλησα να γράψω ένα άρθρο για αυτούς τους ανθρώπους.
Εργαζόμενες χωρίς αναγνώριση οποιουδήποτε δικαιώματος, καμία ασφάλεια, με την κοινωνία να είναι σκληρή απέναντι τους υψώνοντας έναν τοίχο με προκαταλήψεις και με ηθικοπλαστικές πιτσιλιές. Μία πολιτεία που αδιαφορεί, επιπλέον χλευάζει και στην τελική βιαιοπραγεί.
Κανένας δεν μιλάει για αυτές τις ψυχές. Το κράτος γυρνάει την πλάτη του και τις αφήνει μόνες να αντεπεξέλθουν με άπειρους κινδύνους. Ακόμη και τώρα σε καιρούς δύσκολους με την πανδημία να θερίζει δεν υπήρξε ούτε μία φωνή να φωνάξει για αυτά τα άτομα. Τα στερεότυπα τροφοδοτούν τον σκοταδισμό και την ανισότητα.
Στην εργασία στο σεξ απασχολούνται γυναίκες – cis και trans – αλλά και άνδρες. Οι νομοθεσίες όχι μόνο δεν προστατεύουν αλλά επιτείνουν τις διακρίσεις, τη βία και τον στιγματισμό τους. Τα αποτελέσματα αυτής της αδιαφορίας αποκαλύπτουν επίσης ότι έχουν αυξηθεί οι περιπτώσεις βίας κάθε είδους: προσβολές στο δρόμο, σωματική βία, σεξουαλική βία, κλοπή και ένοπλη ληστεία στον χώρο εργασίας. Η εξαθλίωση, οι αυξημένοι κίνδυνοι στην υγεία και η αυξημένη έκθεση στη βία αποτελούν φαύλο κύκλο.
Συγκεκριμένα, στη χώρα μας η εργασία στο σεξ είναι νομιμοποιημένη. Η νομιμοποίηση όμως δεν ταυτίζεται με την αποποινικοποίηση. η εργασία υπόκειται σε νόμους που την καθιστούν πρακτικά αδύνατη, νόμοι που ορίζονται στο διαβόητο άρθρο 2734/99 του συντάγματος. Συγκεκριμένα, ένα παράδειγμα αποτελεί η απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος σε απόσταση μικρότερη των 200 μέτρων από μια πληθώρα οργανισμών (σχολεία, εκκλησίες, ευαγή ιδρύματα), ενώ οι υποχρεωτικές ιατρικές εξετάσεις κάθε 15 μέρες διαιωνίζουν το στίγμα, αφού χαρακτηριστικά συνδέουν τους σεξεργάτες με τα αφροδίσια νοσήματα.
Επιπλέον, ο νόμος απαγορεύει στον εργαζόμενο να είναι έγγαμος. Έτσι, παραβιάζει την ιδιωτικότητά του και περιορίζει την εργασία στο σεξ έχοντας ως βάση αναχρονιστικές αντιλήψεις και απαρχαιωμένα ήθη.
Επιπρόσθετα, δεν επιτρέπεται η στέγαση δύο ή παραπάνω σεξεργατών στο ίδιο κτίριο. Μάλιστα, ο κίνδυνος που προκύπτει από την απαγόρευση αυτή είναι εμφανής. Δηλαδή, οι εργαζόμενοι αναγκάζονται να δουλεύουν απομονωμένοι και σε ερημικές περιοχές, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες να πέσουν θύματα βίαιων επιθέσεων, κακοποίησης και εκμετάλλευσης.
Οι ακραίοι περιορισμοί δεν βοηθούν στην αποφυγή της εργασίας στο σεξ. Ο αριθμός των σεξεργατών δεν έχει μειωθεί, αντιθέτως υπάρχει αύξηση αυτών που εργάζονται παράνομα. Προκειμένου να μπορούν να έχουν εισόδημα, οι σεξεργάτες προτιμούν να ρισκάρουν και να θέσουν την ακεραιότητά τους σε κίνδυνο. Αυτό βέβαια το ρίσκο μπορεί να καταλήξει σε σύλληψη του ατομου και σε απόκτηση ποινικού μητρώου. Έτσι θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να προσληφθούν σε άλλη δουλειά, οπότε υποχρεώνονται να συνεχίζουν να πουλάνε το σώμα τους, είτε το επιθυμούν είτε όχι. Εν κατακλείδι, το κράτος έχει αποτύχει στην προστασία τους και μάλιστα κάνει δυσκολότερη την ζωή τους.
Όμως υπάρχει λύση; Συγκεκριμένα, έχει ειπωθεί πως το ιδανικό νομικό πλαίσιο που αφορά την εργασία στο σεξ είναι εκείνο της Νέας Ζηλανδίας. Στη Νέα Ζηλανδία, έγινε κάτι το πρωτοφανές. Από κοινού με τους εργαζομένους αυτούς, ορίστηκε η πλήρης αποποινικοποίηση της εργασίας τους. Έτσι, οι σεξεργάτες μπορούν να ασκούν το επάγγελμά τους υπό τους δικούς τους όρους, χωρίς φόβο και μακριά από κινδύνους. Μπορούν να εργάζονται μαζί, μπορούν να αρνηθούν να δουν έναν πελάτη οποιαδήποτε στιγμή αν τον θεωρήσουν επικίνδυνο και μπορούν να κάνουν καταγγελίες ευκολότερα. Ο στόχος, λοιπόν, είναι να ακολουθήσει το παράδειγμα αυτής της χώρας και όλος ο υπόλοιπος κόσμος.
Σε μεγάλο βαθμό η αντίληψη πως οι σεξεργάτες υποφέρουν είναι αληθής. Όμως, η εργασία είναι κακή και επικίνδυνη διότι δεν δίνεται το δικαίωμα σε αυτούς τους ανθρώπους να βάλουν τους δικο΄θς τους κανόνες και όρους. Η απαγόρευση της εργασίας στο σεξ, εκτός από το ότι δεν αποτελεί λύση του θέματος, παραβιάζει δικαιώματα όπως η αυτοδιάθεση του σώματος και ωθεί εργαζομένους που δεν έχουν άλλη διέξοδο στην παρανομία.
Βέβαια, δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η πορνοφοβία έχει άμεση επαφή με τον μισογυνισμό, τον σεξισμό,την ομοφοβία και τρανσφοβία. Όλα έχουν τον ίδιο πυρήνα που τα συντηρεί και δεν είναι άλλος από την μόνιμη πανδημία την πατριαρχία. Αυτή θέλει να ορίζει τα σώματα μας, τους ρόλους και την δημιουργία κοινωνικών κλώνων.
Τέλος, η πανδημία φανέρωσε τις οδυνηρές συνέπειες στην καθημερινότητα των εργαζομένων στο σεξ. Η βελτίωση της κατάστασης λειτουργεί τόσο ως βάλσαμο κοινωνικά αλλά και παιδαγωγικά, διότι στέλνει ένα μήνυμα ανθρωπισμού και αποδοχής. Το κράτος οφείλει να συνεργαστεί με τους σεξεργάτες προκειμένου να θεσπίσει πρακτικούς νόμους που στοχεύουν την προστασία, την περίθαλψη και όχι την τιμωρία. Κάθε βήμα που γίνεται μας φέρνει πιο κοντά στην ισότητα και την δημοκρατία.
