“Η ενοχοποίηση της νιότης”

Του Νίκου Νυφούδη, π. βουλευτή του Ποταμιού και εκπροσώπου τύπου της κίνησης πολιτικού φιλελευθερισμού «εΜείς»

Μοιάζει τόσο παιδαριώδες που αδυνατείς να πιστέψεις ότι πρόκειται περί επικοινωνιακού σφάλματος. Η κυβέρνηση επιμένει εδώ και μήνες στην καλλιέργεια ενός βαθιού ηλικιακού διαχωρισμού της κοινωνίας. Αρχικά, ήταν οι «ανεύθυνοι νέοι» που δε φορούσαν μάσκα, που συνωστίζονταν στις πλατείες, που πήγαιναν διακοπές στα νησιά, που ξενυχτούσαν στα σπίτια, μέχρι την άρση απαγόρευσης της κυκλοφορίας στις 5 τα ξημερώματα. Μετά, ήταν οι «τεμπέληδες νέοι» που μπαίνουν στα πανεπιστήμια και δε βγαίνουν, που βρωμίζουν τους τοίχους των κτιρίων, που προπηλακίζουν τους καθηγητές τους. Απέναντί τους, οι «ώριμοι», οι «υπομονετικοί», οι «εργατικοί» εξηντάρηδες που κινδυνεύουν από την πανδημία λόγω της ανευθυνότητας των νέων και που πληρώνουν τα σπασμένα λόγω της κουλτούρας της χρόνιας τεμπελιάς των νέων. Πέραν της απολύτως αμφισβητούμενης τεκμηρίωσης των παραπάνω ισχυρισμών της κυβέρνησης για τη νεολαία –δεδομένου ότι προφανώς τέτοιες συμπεριφορές δε χαρακτηρίζουν σε καμία περίπτωση το σύνολο της νεολαίας– εξυπηρετεί αλήθεια κάτι αυτό το σχήμα;

Κάθε διχοτομικό σχήμα εξυπηρετεί τον εύκολο στόχο της πόλωσης. Όσο καθαρότερα είναι τα σύνολα «εμείς» και «εσείς», τόσο ευκολότερα τοποθετούμαστε σε αυτά και, παράλληλα, τόσο ευκολότερα ενεργοποιούμαστε την κρίσιμη στιγμή υπέρ του αυτόκλητου προστάτη του συνόλου στο οποίο έχουμε τοποθετηθεί. Υπό την έννοια αυτή, το σχήμα με το οποίο έχει επιλέξει να παρουσιάσει την κοινωνία η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι ένα χρήσιμο σχήμα. Οι ανέκαθεν επιφυλακτικοί απέναντι στη Νέα Δημοκρατία νέοι με την πολύ χαμηλότερη πιθανότητα να προσέλθουν στις κάλπες δεν αποτελούν δυνητική αγορά-στόχο για αυτήν. Αντιθέτως, οι παραδοσιακά πιο συμμετοχικοί εξηντάρηδες και οι μεγαλύτεροί τους μπορούν εύκολα πλέον να δούνε ποιοι είναι οι εχθροί τους και τελικά ποιοι θα έχουν την ευθύνη της κυβερνητικής αποτυχίας είτε στη διαχείριση της πανδημίας, είτε και στη διαφύλαξη της δημόσιας περιουσίας στα πανεπιστήμια, αν αυτή προκύψει. Η καλλιέργεια του ηλικιακού χάσματος είναι μια επένδυση εξασφαλισμένης απόδοσης λοιπόν.

Για αυτό λοιπόν και τα εντυπωσιακά αρνητικά ποσοστά αποδοχής των κυβερνητικών μέτρων από τους πολίτες κάτω των 35 ετών (περίπου δύο στους τρεις κρίνουν αρνητικά τα μέτρα της κυβέρνησης για την πανδημία και μόλις ένας στους τέσσερις κρίνουν θετικά το νέο νόμο για τη λειτουργία των πανεπιστημίων) δεν την προβληματίζουν. Ακούγεται κυνικό, όμως ο κυνισμός των σύγχρονων κομμάτων εξουσίας δε συνιστά σημαντική είδηση. Απλώς ο κυνισμός μοιάζει στη συγκεκριμένη περίπτωση να ακουμπά ευαίσθητη χορδή: τη νιότη. Δηλαδή μια μοναδική εμπειρία ζωής, όχι ένα υλικό προνόμιο, ούτε μια παλιά συνήθεια. Η ενοχοποίηση της νιότης, δηλαδή της ανοιχτότητας, της φιλίας, της διασκέδασης, του έρωτα πέρα από τις συμβάσεις και τελικά της ίδιας της αισιοδοξίας, είναι ένας επικίνδυνος δρόμος για τη συνοχή της κοινωνίας. Μπορεί να γίνει ένας επικίνδυνος δρόμος και για την ίδια την κυβέρνηση, αν οι «ανεύθυνοι» και «τεμπέληδες» νέοι συνειδητοποιήσουν τη δύναμη της πολιτικής τους ενεργοποίησης. Δεν είναι απίθανο. Χωρίς προοπτική απασχόλησης, χωρίς ποιότητα στον δημόσιο χώρο και πλέον χωρίς την ελευθερία της νιότης, οι νέοι της καραντίνας έχουν κάθε λόγο να αναζητήσουν αλλιώτικες πολιτικές λύσεις, έξω από τα εύκολα διχοτομικά σχήματα.